نیروگاه مقیاس کوچک یا تولید پراکنده (Distributed Generation-DG) یا ژنراتور برق، به تولید برق در مقیاس کوچک و معمولا در مکان های نزدیک به محل مصرف اطلاق میشود. برخلاف نیروگاه های مرکزی که برق را از یک نقطه به شبکه انتقال میدهند، در تولید پراکنده، انرژی بصورت محلی تولید و مصرف میشود. این سیستمها میتوانند بهصورت مستقل یا بهعنوان بخشی از شبکه برق فعالیت کنند.
این دستگاه های تولید برق متشکل از یک موتورگازسوز ویک مولد جهت تولید برق هستند و همچنین قابلیت اتصال به شبکه توزیع برق را دارند و ظرفیت تولید آنها در محل بیشتر از ۲۵ مگاوات نمیباشد.
تولید برق نزدیک به محل مصرف (مانند ساختمانها، کارخانهها یا مناطق مسکونی) انجام میشود و به خطوط انتقال گسترده نیازی نیست.
منابع مختلفی برای تولید پراکنده استفاده میشود، از جمله:
این سیستمها میتوانند به شبکه متصل یا بهصورت مستقل (Off-grid) عمل کنند و در مواقع اضطراری یا قطعی برق شبکه اصلی، تولید برق را ادامه دهند.
تولید برق در محل مصرف باعث کاهش نیاز به خطوط انتقال طولانی و تجهیزات توزیع میشود، که منجر به صرفهجویی در هزینهها و کاهش تلفات انرژی در مسیر انتقال میگردد.
وجود منابع محلی تولید برق باعث میشود که در صورت خرابی یا نقص شبکه اصلی، مصرف کنندگان همچنان به برق دسترسی داشته باشند.
بسیاری از سیستمهای تولید پراکنده از منابع تجدیدپذیر استفاده میکنند، که به کاهش انتشار گازهای گلخانهای و حفاظت از محیط زیست کمک میکند.
سیستمهای تولید پراکنده معمولاً سریعتر از نیروگاههای مرکزی نصب میشوند و امکان گسترش یا کاهش ظرفیت آنها بهصورت تدریجی وجود دارد.
برای مصرفکنندگانی که نمیخواهند وابسته به شبکه اصلی باشند، تولید پراکنده راهکاری برای افزایش استقلال انرژی فراهم میکند.
بسیاری از کارخانه ها از سیستم های تولید پراکنده برای تامین انرژی مورد نیاز خود استفاده میکنند.
در مناطق روستایی یا جزیرهای که به شبکه برق دسترسی ندارند، تولید پراکنده بهترین راهکار است.
ساختمان ها میتوانند از سیستم خورشیدی یا CHP برای تامین برق و گرمایش خود بهره مند شوند.
بعنوان منبع انرژی پشتیبان در مواقع قطعی برق یا بلایای طبیعی عمل میکند.
این سیستمها نه تنها به کاهش هزینهها و افزایش استقلال انرژی کمک میکنند، بلکه میتوانند نقش مهمی در توسعه انرژیهای پاک و پایدار داشته باشند.